Μπεζάρ, Μορίς

(Maurice Bejart, Μασσαλία 1927 –). Καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του Γάλλου χορευτή, χορογράφου και σκηνοθέτη όπερας Μορίς-Ζαν ντε Μπερζέ (Maurice-Jean de Berger). Καθοριστικά για τη ζωή και τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του ήταν η επιρροή που άσκησε πάνω του ο πατέρας του Γκαστόν Μπερζέ, που ήταν φιλόσοφος, καθώς και ο θάνατος της μητέρας του, όταν ο Μορίς ήταν επτά ετών. Σε ηλικία 14 ετών –και ύστερα από υπόδειξη γιατρού ότι το μικρόσωμο και καχεκτικό αγόρι έχει ανάγκη από σωματική άσκηση- ξεκίνησε μαθήματα χορού, αρχικά στη Μασσαλία και αργότερα στο Παρίσι. Μετά τις σπουδές στο Παρίσι άρχισε και η σταδιοδρομία του ως χορευτή στην Όπερα της Μασσαλίας (1945). Από το 1947 έως το 1949 δούλεψε ως χορευτής των Μπαλέτων του Παρισιού, από το 1949 έως το 1950 συμμετείχε στο Διεθνές Μπαλέτο Ινγκελού και από το 1951 έως το 1952 στο Βασιλικό Σουηδικό Μπαλέτο. Το 1953 συνεργάστηκε με το Ζαν Λοράν (δημοσιογράφο, κριτικό και θεατρόφιλο) στην ίδρυση των Μπαλέτων του Αστέρα (Μπαλέ ντε λ’ Ετουάλ), από τα οποία δημιουργήθηκε στη συνέχεια το Χοροθέατρο του Παρισιού (Μπαλέ Τεάτρ ντε Παρί). Το 1959 γνώρισε τεράστια επιτυχία χορογραφώντας για το Βασιλικό Θέατρο των Βρυξελλών την Ιεροτελεστία της Άνοιξης του Ιγκόρ Στραβίνσκι, ενώ το 1960 ίδρυσε τα Μπαλέτα του 20ού Αιώνα, τα οποία είχαν την έδρα τους στις Βρυξέλλες έως και το 1987, οπότε μεταφέρθηκαν στη Λωζάνη. Ο Μπεζάρ ασχολήθηκε και με τη σκηνοθεσία της όπερας, δουλεύοντας σε έργα όπως τα Παραμύθια του Χόφμαν (1961) του Όφενμπαχ, την Καταδίκη του Φάουστ (1964) του Μπερλιόζ, την Εύθυμη χήρα (1963) του Λέχαρ, την Τραβιάτα του Βέρντι. Τα Μπαλέτα του 20ού Αιώνα περιοδεύουν σε όλο τον κόσμο δίνοντας παραστάσεις με εξαιρετική επιτυχία. Ο Μπεζάρ κατάφερε να ανοίξει νέους δρόμους στη χορογραφία και να φέρει το χορό πιο κοντά στο πλατύ κοινό. Οι χορογραφίες του διακρίνονται για την πρωτοτυπία τους, συνδυάζοντας το κλασικό με το μοντέρνο μπαλέτο, την τζαζ, στοιχεία ακροβατικών και λαϊκών χορών. Τα μηνύματα που θέλει να περάσει ο Μπεζάρ στο κοινό του βρίσκουν συχνά την έκφρασή τους μέσα από μουσικές της Ανατολής, την ινδική φιλοσοφία, αλλά και την ευρωπαϊκή κουλτούρα, την ελληνική μυθολογία, τη λογοτεχνία, ακόμη και στοιχεία της καθημερινότητας. Μία από τις κυριότερες χορογραφίες του είναι: Το πουλί της φωτιάς σε μουσική Στραβίνσκι, Ορφέας σε μουσική Π. Ανρί, Μπολερό σε μουσική Ραβέλ, Τα εφτά θανάσιμα αμαρτήματα σε μουσική Κουρτ Βάιλ, Αναζητώντας το Δον Ζουάν σε λαϊκή ισπανική μουσική, Η 9η συμφωνία του Μπετόβεν, Τα πουλιά σε μουσική Μ. Χατζιδάκι, Μπακτί σε ινδική μουσική, Νόμος Άλφα σε μουσική Ι. Ξενάκη, Η θάλασσα σε μουσική Μ. Θεοδωράκη κ.ά.